Komunikacja kliniczna to komunikowanie się w opiece zdrowotnej:
· Komunikowanie się z pacjentem
· Komunikowanie się z rodziną
· Komunikowanie się w zespole
· Komunikowanie się interdyscyplinarne
· Komunikowanie się interprofesjonalne
Komunikacja między lekarzem a pacjentem jest niezwykle istotna w praktyce klinicznej
· skuteczna komunikacja jest niezbędna dla osiągnięcia wysokiej jakości usług medycznych,
· wpływa na poprawę zadowolenia pacjenta, zapamiętywania, rozumienia, stosowania się do zaleceń,
· wpływa na jakość świadczonej opieki,
· wpływa na skuteczności konsultacji lekarskiej zarówno dla pacjenta jak i lekarza
Efektywne porozumiewanie się znacząco poprawia:
· dokładność, skuteczność oraz okazywanie wsparcia
· wyniki zdrowotne pacjentów
· zadowolenie pacjentów oraz lekarzy
· relacje terapeutyczną
Komunikowanie się jest kluczową umiejętnością kliniczną, zasadniczym elementem kompetencji klinicznych. Elementy składające się na kompetencje kliniczne oraz stanowiące istotę dobrej praktyki lekarskiej:
- baza wiedzy,
- umiejętności komunikowania się,
- badanie fizykalne,
- umiejętność rozwiązywania problemów
Umiejętności komunikowania się pozwalają na zastosowanie teorii w praktyce; sposób w jaki się porozumiewamy jest równie ważny, jak treści które przekazujemy. W umiejętności komunikowania wyróżniamy trzy poziomy:
1. Treść
2. Proces
3. Percepcja
Wybrane modele konsultacji klinicznej
I. 4 Habbits (1999) - Permamente Medical Group, USA
• Celami tego podejścia są: szybkie zbudowanie porozumienia (rapport) i uzyskanie zaufania, wspomaganie efektywnej wymiany informacji, okazywanie opieki i troski, wzrost prawdopodobieństwa stosowania się do zaleceń i uzyskanie pozytywnych wyników leczenia.
• Cztery zwyczaje to:
1. Zainwestuj w początek
2. Poznaj perspektywę pacjenta
3. Okazuj empatię
4. Zainwestuj w koniec
II. The SEGUEG Framework (Makoul 2001)
• Ameryka Północna
• Oparta na badaniach naukowych lista kontrolna (checklist) zadań z następujących obszarów:
1. Przygotowanie gruntu
2. Uzyskanie informacji
3. Udzielanie informacji
4. Rozumienie perspektywy pacjenta
5. Zakończenie spotkania
6. Działania, które należy podjąć w razie wprowadzania nowego/ zmodyfikowanego leczenia/ planu zapobiegania
III. Wytyczne Calgary-Cambridge (Kurtz&Silverman, 1996, 2002)
• Propozycja, która bezpośrednio nawiązuje do sposobu, w jaki budujemy strukturę konsultacji w realnym życiu (5 etapów konsultacji)
• Przedstawił pełny wachlarz umiejętności komunikowania się znajdujących potwierdzenie w wynikach badań i teorii
• Zaprezentował odniesienie umiejętności do aktualnie wówczas dostępnych dowodów naukowych
• Uwzględnił zmianę w opiece zdrowotnej w kierunku podejścia bardziej skoncentrowanego na pacjencie i opartego na współpracy
• Zwrócił szczególną uwagę na wysoce istotny aspekt wyjaśniania i planowania
• Stworzył wytyczne określające umiejętności, których zastosowanie wpływa na poprawę komunikacji, pozostawiając przy tym dużą swobodę dla indywidualnego stylu pracy i osobowości jednostki
Wytyczne Calgary-Cambridge
Zapewnianie struktury - zapewnienie jasnej struktury spotkania - uczestniczenie
|
· przygotowanie · ustalenia wstępnej relacji · identyfikacji przyczyn konsultacji
· eksploracja problemów pacjenta aby poznać: ◊perspektywę biomedyczną ◊perspektywę pacjenta ◊podstawowe informacje – kontekst
· dostarczanie odpowiedniego rodzaju oraz ilości informacji · pomaganie w dokładnym przypominaniu i zrozumieniu · osiągnięcie wspólnego zrozumienia zawierającego obraz choroby posiadany przez pacjenta · planowanie: wspólne podejmowanie decyzji
· zapewnienie odpowiedniego punktu zamknięcia · planowanie naprzód |
Budowanie relacji - odpowiednie niewerbalne reagowanie - budowanie porozumienia - angażowanie pacjenta
|
Źródła:
Kurtz SM, Silvermann JD, Draper J (2005) Teaching and Learning Communication Skills in Medicine 2nd Edition. Radcliffe Publishing (Oxford)