Komunikacja kliniczna to komunikowanie się w opiece zdrowotnej:

·         Komunikowanie się z pacjentem

·         Komunikowanie się z rodziną

·         Komunikowanie się w zespole

·         Komunikowanie się interdyscyplinarne

·         Komunikowanie się interprofesjonalne

 

Komunikacja między lekarzem a pacjentem jest niezwykle istotna w praktyce klinicznej

·         skuteczna komunikacja jest niezbędna dla osiągnięcia wysokiej jakości usług medycznych,

·         wpływa na poprawę zadowolenia pacjenta, zapamiętywania, rozumienia, stosowania się do zaleceń,

·         wpływa na jakość świadczonej opieki,

·         wpływa na skuteczności konsultacji lekarskiej zarówno dla pacjenta jak i lekarza

 

Efektywne  porozumiewanie się znacząco poprawia:

·         dokładność, skuteczność oraz okazywanie wsparcia

·         wyniki zdrowotne pacjentów

·         zadowolenie pacjentów oraz lekarzy

·         relacje terapeutyczną

 

Komunikowanie się jest kluczową umiejętnością kliniczną, zasadniczym elementem kompetencji klinicznych. Elementy składające się na kompetencje kliniczne oraz stanowiące istotę dobrej praktyki lekarskiej:

  • baza wiedzy,
  • umiejętności komunikowania się,
  • badanie fizykalne,
  • umiejętność rozwiązywania problemów

 

Umiejętności komunikowania się pozwalają na zastosowanie teorii w praktyce; sposób w jaki się porozumiewamy jest równie ważny, jak treści które przekazujemy. W umiejętności komunikowania wyróżniamy trzy poziomy:

1.      Treść

2.      Proces

3.      Percepcja

 

Wybrane modele konsultacji klinicznej

                    I.      4 Habbits (1999) - Permamente Medical Group, USA

      Celami tego podejścia są: szybkie zbudowanie porozumienia (rapport) i uzyskanie zaufania, wspomaganie efektywnej wymiany informacji, okazywanie opieki i troski, wzrost prawdopodobieństwa stosowania się do zaleceń i uzyskanie pozytywnych wyników leczenia.

      Cztery zwyczaje to:

1.      Zainwestuj w początek

2.      Poznaj perspektywę pacjenta

3.      Okazuj empatię

4.      Zainwestuj w koniec

 

                 II.      The SEGUEG Framework (Makoul 2001)

      Ameryka Północna

      Oparta na badaniach naukowych lista kontrolna (checklist) zadań z następujących obszarów:

1.      Przygotowanie gruntu

2.      Uzyskanie informacji

3.      Udzielanie informacji

4.      Rozumienie perspektywy pacjenta

5.      Zakończenie spotkania

6.      Działania, które należy podjąć w razie wprowadzania nowego/ zmodyfikowanego leczenia/ planu zapobiegania

 

              III.      Wytyczne Calgary-Cambridge (Kurtz&Silverman, 1996, 2002)

      Propozycja, która bezpośrednio nawiązuje do sposobu, w jaki budujemy strukturę konsultacji w realnym życiu (5 etapów konsultacji)

      Przedstawił pełny wachlarz umiejętności komunikowania się znajdujących potwierdzenie w wynikach badań  i teorii

      Zaprezentował odniesienie umiejętności do aktualnie wówczas dostępnych dowodów naukowych

      Uwzględnił zmianę w opiece zdrowotnej w kierunku podejścia bardziej skoncentrowanego na pacjencie i opartego na współpracy

      Zwrócił szczególną uwagę na wysoce istotny aspekt wyjaśniania i planowania

      Stworzył wytyczne określające umiejętności, których zastosowanie wpływa na poprawę komunikacji, pozostawiając przy tym dużą swobodę dla indywidualnego stylu pracy i  osobowości jednostki

 

Wytyczne Calgary-Cambridge

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zapewnianie

 struktury

- zapewnienie jasnej struktury spotkania

- uczestniczenie
w procesie

 

 

Inicjowanie sesji

·         przygotowanie

·         ustalenia wstępnej relacji

·         identyfikacji przyczyn konsultacji

 

Zbieranie informacji

·         eksploracja problemów pacjenta aby poznać:

                       ◊perspektywę biomedyczną

                       ◊perspektywę pacjenta

                       ◊podstawowe informacje – kontekst

 

Badanie fizykalne

 

Wyjaśnianie i planowanie

·         dostarczanie odpowiedniego rodzaju oraz ilości informacji

·         pomaganie w dokładnym przypominaniu i zrozumieniu

·         osiągnięcie wspólnego zrozumienia zawierającego obraz choroby posiadany przez pacjenta

·         planowanie: wspólne podejmowanie decyzji

 

Zamknięcie sesji

·         zapewnienie odpowiedniego punktu zamknięcia

·         planowanie naprzód

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Budowanie relacji

- odpowiednie niewerbalne reagowanie

- budowanie porozumienia

- angażowanie pacjenta

 

 

 

Źródła:

Kurtz SM, Silvermann JD, Draper J (2005) Teaching and Learning Communication Skills in Medicine 2nd Edition. Radcliffe Publishing (Oxford)